Authors : डॉ. मंगेश गोमासे
Page Nos : 37-39
Description :
उच्च शिक्षणातील गुणवत्ता वाढीसाठी नव्या माध्यमांची भूमिका एक महत्त्वपूर्ण संशोधन विषय आहे. शिक्षण क्षेत्रात माहिती तंत्रज्ञान आणि डिजिटल माध्यमांचा वापर वाढत आहे, ज्यामुळे शिक्षणाच्या पद्धतीत मोठ्या प्रमाणावर बदल घडत आहेत. पारंपरिक शिक्षण पद्धतींच्या मर्यादांवर मात करण्यासाठी नव्या माध्यमांचा वापर केल्याने विद्यार्थ्यांना अधिक प्रभावी शिक्षण मिळू शकते.
नवं माध्यम म्हणजे ई-लर्निंग प्लॅटफॉर्म, व्हर्च्युअल रिअ‍ॅलिटी, ऑगमेंटेड रिअ‍ॅलिटी, गेम-आधारित शिक्षण, ऑनलाइन कोर्सेस, वेबिनार्स, आणि इंटरॅक्टिव्ह डिजिटल साधनांचा वापर समाविष्ट होतो. या माध्यमांच्या वापरामुळे शिक्षण प्रक्रियेत व्यक्तिकेंद्रीकृत आणि संवादात्मक पद्धती वाढतात, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांचा शैक्षणिक अनुभव समृद्ध होतो.
शिक्षकांना या माध्यमांमुळे विविध शैक्षणिक साधनांमध्ये सामग्री सादर करण्याची संधी मिळते, जी विद्यार्थ्यांच्या विविध शिकण्याच्या शैलीनुसार तयार केली जाते. यामुळे शिक्षण अधिक समजून घेण्यासारखे, सुस्पष्ट आणि आनंददायक बनते. तसेच, यामुळे विद्यार्थ्यांचे शिक्षणात सक्रिय सहभाग वाढतो.
संशोधनातून असे लक्षात आले आहे की नव्या माध्यमांचा वापर केल्याने विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक कामगिरीत वाढ होते, त्यांच्या आत्मविश्वासात वाढ होते, आणि त्यांनी शिक्षणात सातत्य ठेवण्याची इच्छा निर्माण होते. तसेच, उच्च शिक्षणातील गुणवत्ता सुधारण्यासाठी शिक्षकांना नवं माध्यम शिकण्याचे आणि वापरण्याचे प्रशिक्षण देणे गरजेचे आहे.
शेवटी, नव्या माध्यमांचा प्रभावी वापर केल्याने उच्च शिक्षणातील गुणवत्ता वाढवणे शक्य होते, मात्र यासाठी योग्य धोरणे, पायाभूत सुविधा आणि प्रशिक्षित मनुष्यबळ आवश्यक आहे.
